دفن زباله و کنترل شیرابه ها
زباله یا پسماند به مواد جامد، مایع و گاز (غیر از فاضلاب) گفته می‌شود که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و از نظر تولیدکننده زائد تلقی می‌شود. با افزایش جمعیت و حجم عظیم انواع زباله های تولید شده و آلوده کردن محیط های آبی، خاک، هوا و مشکلات ناشی از آن برای انسان و سایر موجودات زنده و محیط مدیریت این مواد بحثی بسیار مهم است. انواع بسیار متنوعی از زباله ها و پسماندها وجود دارد که برای نمونه می توان از موارد زیر نام برد.
انواع متفاوت زباله ها
- شهری و خانگی
- بیمارستانی
- زباله و پسماندهای دامی
- کشاورزی
- الکترونیکی
- هسته ای
با توجه به انواع متفاوت زباله ها آلودگیهای موجود در زباله ها می توانند انواع مختلفی داشته باشند که از مهم ترین آنها می توان موارد زیر را نام برد:
انواع آلودگی زباله ها و پسماندها:
- فلزات سنگین
- ترکیبات شیمیایی خطرناک مانند سموم، حشره کش
- میکرو ارگانیسمها، باکتریها، قارچها، ویروسها، عوامل عفونی و بیماری زا
- موادرادیواکتیو و هسته ای مانند مواد مورد استفاده در آزمایشگاهها، بیمارستانها، فعالیتهای هسته ای
- گازها مانند آمونیاک و سولفید هیدروژن
- شیرابه ها
- COD و BOD5
زئولیتها کانیهای آلومینوسیلیکاته آبدار متخلخل با حفرات نانومتری هستند که به دلیل ساختار ویژه خود توانایی جذب آب و همچنین بسیاری از کاتیونها را دارند. توانایی جذب آب، ظرفیت تبادل کاتیونی بالا، همراه با ساختار متخلخل برای جذب مواد مایع و گازی، سطح ویژه گسترده، کنترل pH، پایداری شیمیایی زیاد، سازگاری با محیط زیست و قیمت مناسب از ویژگی های شاخص این ماده معدنی هستند که آن را به یک ترکیب ایده آل در بحث دفن زباله ها تبدیل کرده است.
فواید استفاده از زئولیت در دفن زباله و امحاء شیرابه زباله های شهری
- جذب فلزات سنگین و مضر مانند Pb, Cd, Hg و کاهش میزان ورود آنها به محیطهای آبی و خاکی با استفاده از ظرفیت تبادل کاتیونی
- کاهش بار آلودگی میکروبی، باکتری و ویروس به دلیل خاصیت آنتی باکتریال و آنتی ویروس و همچنین جذب رطوبت
- کاهش میزان شیرابه تولیدی به دلیل خاصیت جذب رطوبت
- کاهش میزان مواد رادیواکتیو
- ایجاد یک محیط دفن عایق و جلوگیری از نشت آلودگی به آب و خاک
- جذب مواد سموم، حشره کشها و برخی مواد شیمیایی مضر
- کاهش BOD و COD شیرابه
- تسریع و بهبود فرآیند ساخت کمپوستها از زباله ها به دلیل خاصیت کاتالیزوری
- قابلیت استفاده چند مرحله ای و در نهایت بکارگیری مواد جامد باقیمانده در برخی صنایع دیگر ازجمله تولید بتنهای سبک و با دوام
شرکت افرازند با همکاری شرکت مبتکران صبا پارسیان موفق به ساخت سیتم دستگاهی شده است که با استفاده از دانش مکاترونیک و بکارگیری میدان مغناطیسی شیرابه زباله های شهری را با بکاربردن نوع خاصی از زئولیتهای این شرکت نابودسازی نماید.
مکانیزم سیستم نابودسازی شیرابه:
در این مکانیسم ذرات زئولیت و شیرابه باردار شده و جهت دهی مغناطیسی می یابند بنحویکه شیرابه بسادگی در فضای میکرو متخلخل زئولیت جذب و محفوظ می گردد. شیرابه جذب شده پس از خشک شدن به سبب از دست دادن رطوبت و اکسیژن گیری در حفرات زئولیت بطور کامل آلودگی های COD و BOD 5 در آن از بین می رود. آلودگیهای قارچی و میکروبی نیز با همین مکانیسم حذف می شود. همچنین با توان تبادل کاتیونی بالای زئولیت فلزات سمی سنگین در آن به دام می افتند و گازهای سمی مثل آمونیاک و گازهای سولفوری و غیره نیز جذب و تجزیه می شوند. به این ترتیب بجای فرآیند بسیار گران قیمت و کم کارآمد تصفیه شیرابه زباله کاملا نابود و جامدسازی می گردد. مواد جامد زئولیتی باقیمانده در این فرآیند امکان بازیافت و کاربرد مجدد را تا چندین مرحله دارند . همچنین بدلیل حفظ خواص پوزولانی می توانند در تولید بتن های سبک و با دوام و در تولید آسفات یا زیرسازی جاده ها و بسیاری مصارف دیگر بکار روند.